Crypto Futures Nedir? Temel Tanım
Crypto futures (kripto vadeli işlemler), belirli bir kripto para birimini önceden belirlenmiş bir fiyattan ve gelecekteki bir tarihte alma veya satma taahhüdünü içeren finansal sözleşmelerdir. Geleneksel borsalardaki spot işlemlerden farklı olarak, fiziki varlık teslimi yerine fiyat farkı üzerinden işlem yapılır. Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH) gibi popüler kripto paraların yanı sıra altcoin’ler için de futures piyasaları bulunur.
Kripto Vadeli İşlemler Nasıl Çalışır?
İşlem mekanizması 4 temel prensibe dayanır:
- Sözleşme Şartları: Vade tarihi (expiry), sözleşme büyüklüğü (örneğin 1 BTC) ve kote fiyat belirlenir.
- Kaldıraç Etkisi: Teminat (margin) ile gerçek pozisyon değerinin 5x-100x katı büyüklükte işlem açılabilir.
- Yön Tahmini: Fiyatın yükseleceğini düşünenler «Long», düşeceğini öngörenler «Short» pozisyon alır.
- Takas Merkezi Rolü: Borsa, tüm tarafların yükümlülüklerini garanti altına alır ve riski yönetir.
Kripto Futures Avantajları
- Kaldıraçlı Kazanç: Küçük sermayeyle büyük pozisyonlar açarak kâr potansiyeli artırılır.
- Fiyat Düşüşünden Kazanç: Short pozisyonla bear market’te bile getiri elde edilebilir.
- Hedging İmkanı
- 24/7 Piyasa Erişimi: Kripto borsaları haftanın 7 günü kesintisiz işlem sunar.
- Likidite: Büyük borsalarda yüksek işlem hacmi sayesinde hızlı pozisyon açma/kapama.
Başlıca Riskler ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kripto futures işlemleri yüksek getiri vaat etse de ciddi riskler içerir:
- Kaldıraç Kaybı: Küçük fiyat hareketleri bile teminatın tamamını silebilir (liquidation).
- Volatilite Tuzakları: Ani fiyat dalgalanmaları stop-loss seviyelerini tetikleyebilir.
- Finansman Maliyetleri: Açık pozisyonlar için 8 saatte bir finansman ücreti ödenir.
- Regülasyon Belirsizliği: Ülkelere göre değişen yasal düzenlemeler piyasayı etkiler.
Kripto Futures İşlemlerine Başlama Rehberi
- Borsa Seçimi: Binance, Bybit, OKX gibi lisanslı platformları tercih edin.
- Hesap Doğrulama: KYC sürecini tamamlayarak limitlerinizi artırın.
- Teminat YatırmaUSDT, BTC gibi kabul edilen varlıkları hesaba aktarın.
- Risk Yönetimi: Pozisyon büyüklüğünüzü sermayenizin max %2’si ile sınırlayın.
- Demo Hesap Kullanımı: Gerçek parayla işleme geçmeden pratik yapın.
Etkili Futures Stratejileri
Başarılı yatırımcıların sıklıkla kullandığı 3 temel yaklaşım:
- Trend Takibi: Moving Average, RSI gibi göstergelerle ana trend yönünde işlem açmak.
- Hedging: Spot portföyü korumak için ters yönde futures pozisyonu almak.
- Arbitraj: Farklı borsalar arasındaki fiyat farklarından kâr elde etmek.
Sıkça Sorulan Sorular (FAQ)
Soru: Crypto futures ile spot trading arasındaki fark nedir?
Cevap: Spot trading anında varlık alım-satımıdır. Futures ise gelecek tarihli sözleşmelerle kaldıraçlı işlem imkanı sunar.
Soru: Minimum ne kadar sermaye gerekli?
Cevap: Binance gibi borsalarda 10-50 USDT ile başlanabilir ancak risk yönetimi için 500+ USDT önerilir.
Soru: Pozisyon ne zaman kapanır?
Cevap: Vade sonunda otomatik kapanır. Ayrıca el ile kapatma, stop-loss/take-profit tetiklenmesi veya likidasyon ile kapanabilir.
Soru: Türkiye’de crypto futures yasal mı?
Cevap: Şu an yasak olmamakla birlikte BDDK denetimindeki borsaların kullanılması önerilir. Mevzuat değişiklikleri takip edilmelidir.
Soru: Leverage nasıl hesaplanır?
Cevap: Örnek: 1.000 USDT teminatla 10x kaldıraç kullanılırsa, 10.000 USDT’lik BTC pozisyonu açılır. Fiyat %1 yükselirse kâr 100 USDT olur.
